Geluid

In een kwart van de bedrijven in Nederland staan werknemers regelmatig bloot aan schadelijk geluid. Het komt het meest voor in de bouw. Geluid harder dan 80 dB(A) - ook wel decibel genoemd - is schadelijk voor het gehoor bij 8 uur per dag en 5 dagen in de week. Het heet dan lawaai: ongewenst, hinderlijk geluid. Een verminderde concentratie door lawaai beïnvloedt de kwaliteit, productiviteit en veiligheid op het werk nadelig. Langdurige blootstelling aan schadelijk geluid kan bovendien leiden tot blijvend gehoorverlies. Gehoorbeschadiging is één van de meest voorkomende beroepsziekten in Europa. De ernst van gehoorschade hangt af van de geluidssterkte en de blootstellingsduur. Gehoorschade door lawaai is niet te genezen. Daarom is het van belang om gehoorbescherming consequent te dragen.

Wat doet Makita tegen schadelijk geluid?

Bij de reductie van geluid bij machines speelt een combinatie van meerdere machineaspecten een rol. Een machine draait nu eenmaal en draaiende delen maken geluid en dat geldt ook voor de noodzakelijke koeling van de motor. Het reduceren van het trillingsniveau door bijvoorbeeld AVT of een beter uitgebalanceerde motor helpt al een stuk. Bij sommige combi- en breekhamers wordt daarnaast het slagmechanisme ingekapseld. Bij de ontwikkeling van nieuwe machines wordt veel aandacht besteed aan de ventilator in combinatie met de vormgeving van de koelluchtgeleiding en de openingen. Verder zorgt het gebruik van Soft Impact technologie bij Makita impulsschroevendraaiers voor een lager geluidsdrukniveau. Tenslotte voorziet Makita veel nieuwe benzine aangedreven machines, zoals generatoren of tuinmachines, van 4-takt motoren die doorgaans een veel lager geluidsniveau hebben dan 2-takt motoren.

Wat doe je er zelf tegen?

Maatregelen gebruiker

• Bronaanpak - bijvoorbeeld machines of gereedschappen verplaatsen, of stillere alternatieven gebruiken.
• Organisatorische maatregelen - lawaaiig werk in een andere ruimte doen, of een bepaalde activiteit minder lang uitvoeren.
• Persoonlijke bescherming, zoals bijvoorbeeld gehoorkappen, oordopjes en otoplastieken.

Maatregelen werkgever

• Bronaanpak - bijvoorbeeld machines of gereedschappen verwijderen, of stillere alternatieven gebruiken.
• Isoleren van de bron - machines omkasten, zoals een compressor in een geluiddempende kast plaatsen.
• Organisatorische maatregelen - lawaaiig werk in een andere ruimte doen, of een bepaalde activiteit minder lang uitvoeren.
• Persoonlijke bescherming - als de bovenstaande stappen geen of onvoldoende resultaat bieden, verstrekt hij zijn mensen gehoorbeschermingsmiddelen.
• De (wettelijke) regels

Machines, apparaten, installaties, vervoer- en transportmiddelen mogen niet meer dan 85 decibel veroorzaken op een werkplek of locatie, tenzij dat redelijkerwijs niet mogelijk is. Dat ligt in de Arbowet vast. Het Arbobesluit maakt het begrip geluidsreductie concreet. Deze regelgeving onderscheidt namelijk een schadegrens van 85 decibel (overgang naar schadelijk geluid) en een actiegrens van 80 decibel (schadelijk!). Wanneer de grens van 80 dB wordt overschreden is het volgens de wet verplicht om het geluid op de werkplek in kaart brengen.

• Werknemers moeten worden voorgelicht over de risico’s en de maatregelen die genomen worden tegen lawaai.
• De betrokken werknemers krijgen gehoorbeschermingsmiddelen met voorgeschreven demping.
• Wie aan meer dan 80 decibel blootstaat, kan minimaal eens per vier jaar zijn gehoor laten onderzoeken.

Bij overschrijding van de schadegrens van 85 decibel komen er verplichtingen bij:

• Aanpak bij de bron.
• Afbakening - de plek waar het geluidsniveau hoger is dan 85 decibel moet worden afgebakend en gemarkeerd, bijvoorbeeld met lijnen op de vloer of waarschuwingsborden.
• Toegang - alleen de personen die er uit hoofde van hun functie moeten zijn, hebben toegang tot die plek.
• Bescherming - op die plek is gehoorbescherming verplicht, zoals otoplastieken of gehoorkappen.
• Toezicht - leidinggevenden moeten er op toezien dat gehoor-bescherming wordt gedragen. De Arbeidsinspectie kan zowel de werkgever als de werknemer een boete geven als dat niet het geval is.

Maximale tijdsduur blootstelling geluid

Wie met die boor of hamer werkt, mag dat ongeveer een kwartier op dat geluidsniveau doen. De rest van de dag mag het niveau niet meer boven 80 decibel uitkomen. Hoe harder het geluid, hoe sneller gehoorschade ontstaat wanneer oren niet zijn beschermd. Je kunt namelijk maar heel kort werken bij hoge geluidsniveaus. Dat illustreert deze tabel:

Geluid (dB)	Maximale blootstelling	Machine voorbeeld
80	8 uur
83	4 uur
86	2 uur
89	1 uur
92	30 minuten
95	15 minuten
98	7,5 minuut
101	< 4 minuten

Bron: Arbouw